Biedt analyse van data de oplossing van complexe maatschappelijke problemen? Het Rathenau Instituut onderzoekt het en brengt wat realiteitszin in de hype. Leidt big data tot fact free politics? Vergeet het maar, want data zijn niet neutraal.

Zo begint het artikel van Marieke Vos op Platform O, in het kader van Verkenning Sturingsinformatie Digitale Agenda 2020, over datagedreven sturing. Hieronder lees je een samenvatting.

Als het gaat om datatechnologie dan bevinden we ons momenteel bovenin de hype cycle, zegt onderzoeker Jelte Timmer: ‘Aan de ene kant hoor je spookverhalen en aan de andere kant hypeverhalen over de mogelijkheden van big data. Er zit weinig tussenin. Het wordt tijd om er wat realiteitszin in te brengen.’

Belangrijke aspecten aan datagedreven sturing zijn onder andere:

Data zijn niet neutraal

Hoe je een probleem definieert is een ethische en een politieke vraag. Data-analyse en algoritmes lijken technisch en a-politiek, maar zitten vol met aannamen en hypotheses. Politieke afwegingen en doelen worden ingebed in technologie als het gaat om datagedreven sturen.

Inclusiviteit

Kunnen en willen inwoners aanhaken bij de slimme stad? Soms heb je als inwoner een keuze, maar vaak ook niet. In publieke ruimten waar data worden verzameld heb je geen opt-out en doe je (onbewust) mee.

Macht van de markt

Als de overheid iets wil met data dan heeft ze vaak data van grote technologie- of telecommunicatiepartijen nodig, zoals bij het ontwikkelen van parkeerapps of toepassingen rondom crowd control. Deze partijen hebben daarmee een sterke positie ten opzichte van de overheid.

Nudging

Nudging is mensen een duwtje in de goede richting geven, bijvoorbeeld naar gezonder eten. De relevante vraag voor de overheid is welke kaders de overheid kan stellen aan nudging. Trend is namelijk dat de markt de norm bepalen.

Concluderend, hoe aanlokkelijk het ook lijkt om op technologie te bouwen en te vertrouwen, kun je de data voor de wicked problems wel vinden en welke waarde ken je toe aan de data? Houd rekening met het feit dat data voortkomt uit allerlei aannamen, hypothesen, politieke afwegingen en doelen. De (achterliggende) politieke en bestuurlijke vraag blijft.

Lees het volledige artikel van Marieke Vos op Platform O.