Open. Dat is het toverwoord voor organisaties die datagedreven willen zijn. Open data, maar vooral ook een open instelling. Zoek elkaar op, leer van elkaars inzichten, ga samen dingen doen. Op 26 april deden 20 data-experts (de meeste aangesloten bij Dimpact of de Digitale Steden Agenda) precies dát – elkaar opzoeken – tijdens een interactieve informatiesessie georganiseerd door de gemeente Utrecht .

500 datasets online

Het streven van de gemeente Utrecht voor eind volgend jaar. Dat zijn er 200 meer dan eind dit jaar. En voor die 300 moet Donovan Karamat Ali ook al flink aan de bak. Als open data coördinator bij de gemeente Utrecht is zijn taak dan ook collega’s te enthousiasmeren hun data te delen. Een constant proces voor de gemeente, die de ambitie heeft een datagedreven organisatie te worden. Hoe ver Utrecht as we speak is? Dat zie je op Utrecht.Dataplatform.nl.

Het enthousiasme waarmee Donovan zijn collega’s benadert is ook aanwezig tijdens zijn introductie op de 26e. In een goed gevuld computerlokaal – hoe kan het ook anders – van het Stadskantoor is duidelijk zichtbaar hoeveel plezier hij in zijn werk heeft. Logisch, hij ziet de leukste projecten passeren. ‘Met behulp van data komen verbanden naar boven waar je zelf nooit aan gedacht zou hebben. Hoe kun je bijvoorbeeld verzinnen dat kliko’s verband houden met woninginbraken? Die inbraakcijfers nemen nu ook daadwerkelijk af.’

Hans de privacyman

Hans controleert alles wat Utrecht aan data publiceert. Geen eenvoudige taak; een dataset kan meer gevolgen hebben dan je in eerste instantie denkt. Neem bijvoorbeeld de volgende gegevens:

• Postcodes
• Adressen
• Aantallen bewoners

Niets aan de hand, toch? Je noemt niemand bij naam, dus kun je ook niemand schaden. Tot een kwaadwillende met die data achterhaalt dat aan het einde van de straat één persoon woont en hij op een middag een oude dame naar buiten ziet lopen. Opeens is de gevaarlijke situatie daar.

En dan heb je de kwaliteit nog. Donovan: ‘Je wilt graag kwalitatieve en complete datasets publiceren. Is zo’n dataset niet compleet, dan publiceer je hem dus niet? Dat is niet altijd het antwoord. Zo plaatsten we een monumentenkaart zonder omschrijvingen online. Binnen een paar dagen werd er door gebruikers op gereageerd en werd ontbrekende informatie aangevuld. Dát is wat je wilt: interactie.’

50.000

Zoveel meldingen over de openbare ruimte krijgt de gemeente Utrecht per jaar binnen. Gerichte meldingen, maar ook meldingen die moeten worden doorgezet naar collega’s, naar andere organisaties. Dubbele meldingen ook. Meldingen zonder locatie. Erg tijdrovend.

Een doorn in het oog, noemt Corrine van Veldhuisen, programmamanager Dienstverlening bij de gemeente Utrecht, de situatie die binnenkort tot het verleden hoort. Een vreselijk formulier is het dat moet worden ingevuld. Dus grijpt 43% naar social media om de melding te doen, maar dat is intern lastig te verwerken. Corrine: ‘Kan dat niet simpel op een kaartje? Het antwoord op die vraag was “ja”.’ Utrecht is namelijk een nieuwe toepassing, Slim Melden, aan het uitrollen. In het kort werkt dat zo:

1. Je loopt bijvoorbeeld langs een kapot bushokje.
2. Je pakt je smartphone (of wat je wilt) erbij en de kaart zoomt op basis van jouw locatie in op hetobject.
3. Je mag een foto of beschrijving toevoegen, maar kunt ook in één klik je melding versturen.
4. De melding gaat voorzien van de juiste gegevens naar de betreffende instantie/afdeling.
5. Je kunt de voortgang direct op de kaart zien en het object wordt rood gekleurd zodat anderen niet dezelfde melding plaatsen.

Voorbeelden slimme datatoepassingen

Makkelijk voor gebruikers én efficiënt voor de organisatie. Slimme combinaties van data en toepassing die tot de verbeelding spreken, daar kent Arjen Hof van Civity (het bedrijf achter Slim Melden en Dataplatform) er nog wel een paar van. In moordend tempo laat hij de leukste voorbeelden van datatoepassingen voorbij flitsen. Zoals:

• Een mobiele app-met-seismometer die trillingen aan gemeenten doorgeeft zodat slecht wegdek aan het licht komt.
• Pigeonaircontrol.com, dat duiven uitrust met sensoren op de rug waarmee de luchtkwaliteit wordt gemeten.
• Smart schoenen voor visueel gehandicapten die door middel van trillingen de route doorgeven.
• Waze, een gratis routeplanner voor en door de crowd die de grote (betaalde) jongens buitenspel zet.
• Een Japans ‘slim toilet’ dat je gezondheid meet aan de hand van je ontlasting.

Stroom van vragen

Dat is wat loskomt na de praktische presentaties. Want hoe combineer je bijvoorbeeld niet op elkaar aansluitende gegevens (goede vertaler ertussen), hoe doet Nederland het Europees gezien (middenmoter die voorloopt op een aantal onderdelen) en hoe bereik je een interessante schaal om zelf dingen te proberen (spreek iets af met een partij of 5, dan wordt de olievlek vanzelf groter)?

Tot een volgende keer?

Een inspirerende meeting kortom waar na afloop nog lang werd nagepraat. Over mogelijke vervolgacties en bijeenkomsten wordt in de wandelgangen al gefluisterd. Ook een keer meedoen? Neem dan contact op met Donovan Karamat Ali van de gemeente Utrecht of Fatiha Alitou van de Digitale Steden Agenda