Op 30 mei brengt het PBL een essay uit over de innovatieve stad. “Steden zijn ambitieus bij het initiëren van verregaande innovatie. Denk daarbij aan het opzetten van living labs en proeftuinen. Het essay ‘De innovatieve stad’ van PBL-onderzoeker David Hamers brengt in beeld onder welke condities Nederlandse steden deze ambities op de terreinen economie, groen en sociaal het beste kunnen realiseren. En hoe zij een balans tussen de terreinen kunnen vinden.”
Wat komt de essay op een fijn moment voor ons! Het biedt een prachtig overzicht van de ambities en opgaves op het gebied van innovatie in steden, de partijen die hier aan werken en de beleidsmatige context in Nederland en Europa. En daarmee biedt het ook voeding voor de discussie over waar we als steden kunnen en moeten samenwerken en welke opgaves en vraagstukken daarin een plek moeten krijgen.
Hieronder een kort overzicht van de voor ons belangrijke analyses en conclusies. Lees het hele essay hier.
Raakvlakken en spanning tussen de domeinen; economie, groen en sociaal
David Hamers beschouwt innovatie op, maar ook tussen de verschillende domeinen klimaat en energie, sociaal en economie. In onderstaande figuur geeft hij aan hoe innovatie in de verschillende domeinen zorgt voor synergie en voor spanning: “In de stad als motor van de economie staat efficiency centraal, in de groene stad gaat het om een transitie naar een nieuw energiesysteem en in de sociale stad wordt gestreefd naar gelijke kansen om te participeren.”
Het belang van (toevallige) ontmoetingen
Hoewel er met behulp van ict steeds meer digitaal op afstand mogelijk is, bieden vooral persoonlijke ontmoetingen mogelijkheden om elkaar te leren kennen, ideeën uit te wisselen, nieuwe mogelijkheden voor samenwerking af te tasten en vertrouwen op te bouwen. Aanbeveling van David Hamers is: organiseer toevallige ontmoeting en interactie: faciliteer uitdagers. Zie voor het organiseren van toeval ook ons artikel onderzoek over smart cities.
Na technologische innovatie nu sociale en institutionele innovatie nodig
Het PBL zegt hierover: “Overheden die (samenhangende) experimenten en innovaties willen stimuleren, lijken zich nog onvoldoende te realiseren dat dit niet alleen technische en economische vernieuwing inhoudt, maar ook sociale en institutionele vernieuwing.” Ook radicale innovatie en experimenten op dat vlak zijn nodig. “Daarbij veranderen ook de relaties tussen bestuur en samenleving en tussen maatschappelijke actoren onderling, denk aan de verschuivende verantwoordelijkheden van publieke en private partijen en het steeds troebeler onderscheid tussen producenten en consumenten.” Hamers geeft aan dat het daarvoor belangrijk is ruimte te creëren voor ambtenaren om te doen, te ervaren en te mogen falen: learning on the job.
Samen werken aan innovatie, coördinatie en controle wenselijk
Wij denken als DSA dat innovatieprogramma’s en pilot’s zoals de city deals en de citylabs meer impact en een duurzamer karakter kunnen hebben als kennis en ervaringen uit deze pilots breder worden gedeeld. Dit essay bevestigt dat: de controle en samenhang over experimenten is beperkt. Wij denken dan aan het samen bespreken van opgaves en condities waarbinnen deze pilots tot een succes zijn en hoe de geleerde ervaringen ergens anders van waarde kunnen zijn.
Je kunt niet meer reageren.